ADAM en EVA
Beide figuren zijn de eerste mensen die God geschapen heeft, zo'n 4000 jaar geleden (in de tijd dat de Bijbel geschreven werd hadden ze nog niet de kennis dat de mens er al 190.000 jaar rondliep!)(en de aarde werd gecreërd in 6 dagen, de laatste dag verscheen dus Adam en Eva)(de zevende dag was rustdag)(maar God is eeuwig, en voor hem zal de dag niet noodzakelijk 24 uur geduurd hebben zoals we nu rekenen, maar kon een dag voor Hem gerust een paar eeuwen duren!)
Uiteraard beiden met het traditionele vijgeblad. Is dit oorspronkelijk of is dit nadien bijgeschilderd, zoals gebeurde met de Adam en Eva van Michelangelo in de Sixtijnse kapel?
In elk geval hebben beide panelen in de loop der geschiedenis regelmatig voor "problemen" gezorgd
Zo moesten ze zeker verdwijnen bij het bezoek aan het werk door Jozef II, de koster-keizer genoemd. Vooral in de Zuidelijke Nederlanden (huidig België) moeide hij zich met heel veel zaken wat de kerk betrof. Het priestergewaad moest anders, hij bepaalde hoeveel kaarsen mochten branden op het altaar...
De mens zou de schrik van zijn leven beleven als hij daar die twee blote figuren zag, moet men gedacht hebben in de kerk en Adam en Eva vlogen op zolder. Nu, ze waren het gewoon om buiten gegooid te worden, ze hadden dat in het aards paradijs ook al eens meegemaakt
De panelen werden ook verkocht, men vond het blijkbaar beter voor de gelovige zieltjes die naar de mis kwamen, of de pastoor was er op uitgekeken? En het bracht nog centjes in de lade!
Let op de voet van Adam, van zijn rechter voet is alleen de wreef zichtbaar, hij staat dus een beetje dieper, verscholen achter het kader. Het linker been stapt uit het kader
Bemerk hier ook de enorme detaillering, bijvoorbeeld de haartjes van de baard en snor van Adam en de haren van Eva
Je ziet ook dat Eva geen appel in haar hand heeft, maar een andere fruitsoort: de etrog, een soort gepokkelde citroen. Een vrucht die in het jodendom een belangrijke rol speelt
In vertaling (van Hebreeuws naar Grieks naar Latijn,... Nederlands) werd dit een cederappel
Maar vermits Adam en Eva in het aards paradijs geen Nederlands spraken met elkaar, hoe komt men er dan toe om te zeggen dat Eva Adam heeft verleid om in de appel te bijten? En spreken we nu in het vervolg van de adamsetrog i.p.v. de adamsappel?
Eva heeft een behoorlijk buikje voor haar leeftijd, ze is niet zwanger, is enkel een teken van vruchtbaarheid
Maar in plaats van te vloeken op beide personen die ons hebben opgezadeld met alle zonden moeten we hen dankbaar zijn. Want hadden zij niet gezondigd dan zou er ook nooit een verlosser moeten komen zijn om ons van onze zonden te bevrijden! En dan leefden we nog steeds in dat "aards paradijs" waar 1/4 van de "bevolking" het andere kwart vermoordde (Kaïn vermoord Abel) (momenteel liggen de cijfers iets gunstiger!)
Onderaan het kader staat bij Adam:
Adam nos in mortem praecifitat
Adam stort ons in de dood
Onderaan bij Eva:
Eva occidendo obfuit
Eva gaf aanleiding tot het doden
Adam en Eva staan in een stenen nis, het offer en de moord worden dan ook geschilderd alsof het beeldhouwwerken zijn
Tijdens de wintermaanden, het is dan behoorlijk fris in de kapel, krijgen Adam en Eva een berenvelletje om
Niet juist uiteraard
Je weet nog (je hebt het pas hierboven gelezen) dat beide oorspronkelijke panelen moesten verwijderd worden voor het bezoek van Jozef II. Ze belandden in de kapittelzaal naast de kathedraal en werden later verkocht aan Brussel
Blijkbaar vond men het na heel lange tijd toch spijtig dat Adam en Eva er niet meer bij waren en Viktor Lagye (°1825 Gent - +1896 A'pen) kreeg de opdracht twee panelen te schilderen van beide figuren, maar dan "deftig" gekleed
Geopende panelen bovenregister 2
Details over architectonische details in het werk vind je hier.
De Aanbidding van het Lam Gods
